woensdag 11 december 2013

Dierlijk afvalverwerking in verschillende talen Animal rendering in different languages


Animal Rendering, Equarrissage, Tierkörperverwertung

 De vorige keer heb ik het in Nederland veel gebruikte begrip destructie in de betekenis van de dierlijk afvalverwerking en de bezwaren tegen dit woord behandeld. Bij het verwerken van dierlijk afval wordt dit materiaal immers niet vernietigd maar omgezet in vaste en vloeibare biobrandstof.

Hoe noemen ze dit in de landen rondom Nederland?

 Animal rendering
Internationaal wordt hiervoor vaak de Engelse term Animal Rendering gebruikt. Rendering werd in 1792 voor het eerst gebruikt voor het smelten van vet uit dierlijk materiaal.  Het woord is afgeleid van het Latijnse reddere of re-dare.  Re is her,  weer of terug en dare is geven Rendering betekent dus eigenlijk teruggeven. En dat is precies wat er in de animal rendering gebeurt. Het dierlijk afval geeft vet en eiwit terug.
Ook wordt in plaats van animal rendering ook wel de term inedible rendering gebezigd.

Overigens worden veel van de processen uit de animal rendering  niet alleen in de dierlijk afvalverwerking gebruikt. Ook de vleesindustrie past deze toe voor het uit goed vlees maken van voor de mens eetbare producten. In dat geval spreekt men van edible rendering of van meatprocessing


Frans: Equarrissage
Het Franse équarrir betekent oorspronkelijk het vierkant maken van een ruw blok hout of een brok steen. “equa” is “gelijk” .  Franse walvisvaarders noemden ook het in hompen hakken van walvisdelen équarrir. In 1878 werd het woord gebruikt voor het villen en in stukken delen van een dood paard .
Het Portugese esquadriar, het Spaanse escuadra en het Italiaanse squadrare zijn verwant aan het Franse équarrir.


Duits Tierkörperverwertung of Tierkörperverarbeitung
Naar mijn mening hebben de Duitsers met hun Tierkörperverwertung nog het beste woord voor de dierlijk afvalverwerking. Verwertung is het meerwaarde geven aan of nuttig maken van. Dus in hun woord geven de Duitsers meteen aan dat kadavers en dergelijke weer tot nuttige producten worden gemaakt .
Tierkörperverarbeitung betekent letterlijk het verwerken van kadavers

Tenslotte spreekt men in Duitsland ook wel van Tierkörperbeseitigung. Beseitigen betekent oorspronkelijk ter zijde leggen. Later werd dit ook verwijderen.

België: Vilbeluik.
In Belgie werd en wordt nog steeds wel het oud Vlaamse woord vilbeluik gebruikt.
Dit woord is een samenstelling van de woorden villen en beluik.
Beluik is afgeleid van het oud Vlaams - Nederlandse woord luiken of beluiken dat afsluiten betekent. In de negentiende eeuw werd het woord beluik gebruikt voor een doodlopend straatje met piepkleine arbeiderswoninkjes. Die straatjes werden toen door fabriekseigenaren beschikbaar gesteld en konden ’s nachts worden afgesloten.
Later kreeg het woord beluik alleen maar de betekenis van een afgesloten ruimte.
Vilbeluik is dus niets anders dan een oude aanduiding van de afgesloten ruimte voor de vilderij.

(Het voltooid deelwoord van beluiken is beloken. Dit komen we in Nederland en Belgie nog tegen in de kerkelijke term beloken Pasen. Beloken Pasen is de eerste zondag of octaafdag na Pasen. Op die dag wordt de Paasweek afgesloten.)


Uit mijn boek Categorie één: Dierlijk afvalverwerking door de eeuwen heen

Voor U allen Prettige Kerstdagen en een Gelukkig 2014 en tot volgend jaar maar weer!

 Animal Rendering, Equarrissage, Tierkörperverwertung (English version)

Last time I treated the - in the Netherlands mostly used – word destruction in the sense of animal rendering and the objections to this word. After all in animal rendering the material is not destroyed but it is converted into useful biofuels.

Which words do they use in the countries around Netherlands and where come these words come from?

Animal rendering
An international expression is the English term Animal rendering. Rendering was used for the first time in 1792 for the melting of fat from animal material. The word is derived from the Latin reddere or re-dare. Red is re, again or back and dare means give. Rendering means so basically giving back. And that is exactly what is happening in animal rendering. The offal gives (back) fat and proteins.
Also the term inedible rendering is used instead of animal rendering.

Furthermore, some of these processes are also used by the meat industry for making of good meat edible products for humans. In that case one speaks of edible rendering or more often of meatprocessing.


French: Équarrissage
the French équarrissage originally means the square making rough wood or stones. Equa means equal. French whalers called also it in hunks heels of whalecarcasses équarrir.
 In 1878 this word was also used for skinning and in pieces parts of a dead horse. The Portuguese esquadriar, the Spanish escuadra and the Italian squadrare are related to the French équarrir.


German: Tierkörperverwertung or Tierkörperverarbeitung
I think the Germans with their Tierkörperverwertung have still the best expression for animal rendering. Verwertung means give added value or make useful. So give the Germans immediately in their word that condemned carcasses and meat are made to useful products. Tierkörperverarbeitung literally means the processing of animal carcasses.

Finally in Germany they also use the expression Tierkörperbeseitigung. Beseitigen originally means discarding. Later this was also removing.


Belgium: Vilbeluik
In Belgium was and is still used the old Flemish word vilbeluik. This word is a compound of the words villen (that means skinning)  and beluiken (that means to enclose or to fence). In the nineteenth century, in Belgium the word beluik is used for a dead-end street with tiny little working-class houses. These streets could be closed at night. Later got the word just the sense of a small enclosed area.

Vilbeluik is nothing but a previous marking of the enclosed area for the skinning (and the further processing) of dead animals.

By the way:
The past principle of beluiken is beloken. We still find this in Netherlands and Belgium in the ecclesiastical term Beloken Pasen. Beloken Pasen or Octave of Easter is the first Sunday or octave day after Easter. On that day is Easter week is enclosed.)


From my book Categorie één: Dierlijk afvalverwerking door de eeuwen heen


Further: For you all Merry Christmas and my Best Wishes for 2014  and until next year!